W sadach nowy okres nawożenia zawsze zaczyna się jesienią i wczesną wiosną od nawożenia doglebowego uzupełniającego. Jednak w okresie wiosenno-letnim uzupełnianie składników pokarmowych przez dokarmianie dolistne odgrywa kluczową rolę.

Wartość i użyteczność analizy liści

Tak samo jak badanie gleby jest niezbędne do poprawnego nawożenia sadów, analiza liści jest kluczowa dla sadów produkcyjnych i powinna być przeprowadzana regularnie. Wartość i użyteczność uzyskanych w wyniku analizy informacji wzrasta, jeśli pobieranie próbek jest wykonane w sposób terminowy i profesjonalny, nawet jeśli pola próbkowe (liści i gleby) nakładają się na siebie należy je zbadać. Kiedy należy wykonać nawożenie dolistne w sadach?

Dlaczego powinno się stosować nawożenie dolistne w sadach?

• Aby zaspokoić okresowe większe zapotrzebowanie na składniki pokarmowe które są znane w określonych fazach rozwojowych;
• aby zrekompensować zmniejszone pobieranie przez glebę, np. podczas okresowej suszy lub w celu poprawy zaopatrzenia w azot i fosfor w okresie ochłodzenia/przymrozków;
• w celu poprawy ogólnego stanu lub regeneracji roślin po uszkodzeniach lub zabiegach chemicznych (grad, wiatr, choroby, owady);
• w celu korekty lub zapobiegania niedoborom składników odżywczych (zwłaszcza mikroelementów);
• w celu poprawy parametrów jakościowych plonów.

Zalety nawożenia dolistnego

Dużą zaletą nawożenia dolistnego jest to, że nie jest ono uzależnione od właściwości gleby, oraz dodatkowo intensyfikuje pobieranie składników pokarmowych przez korzenie. Najlepiej stosować je w tracie trwania okresu wegetacyjnego gdy roślina ma już rozwinięty aparat liściowy. W tym czasie dopuszczalne stężenie roztworu wynosi około 0,5%, ale nie więcej niż 1%. Wyjątkiem od tej zasady jest stosowanie azotu jesienią, po zbiorach, kiedy można stosować preparaty na bazie mocznika o stężeniu do 2-3%. Ilość stosowanych składników odżywczych powinna być dostosowana do potrzeb rośliny, zgodnie z jej etapami fenologicznymi.

Optymalne warunki do nawożenia dolistnego

Należy również pamiętać, że najlepsze warunki do nawożenia dolistnego to temperatury między 15-25°C, a wilgotność względna 40-60%, pogoda bezwietrzna i bezdeszczowa. Jeśli nawożenie dolistne zostanie przeprowadzone przed opadami deszczu w ciągu 6-10 godzin, zaleca się powtórzenie zabiegu. Poza tym przypadkiem, zazwyczaj nie wraca się do tego samego obszaru nawożenia dolistnego wcześniej, niż po 10-14 dniach. Należy również pamiętać, że zabieg jest bardziej efektywny przy mniejszych rozmiarach korony. Ponadto korzystny efekt zastosowanego składnika odżywczego zależy od szybkości transportu składnika odżywczego. Ogólnie rzecz biorąc, makroelementy są transportowane szybciej, a mikroelementy wolniej przez tkanki roślinne. W jabłoniach wartości makroelementów w liściach, które są uważane za korzystne, przedstawiono w Tabeli 1. Zakres +/-10-15% to strefa optymalna. Okres pobierania próbek to koniec wzrostu pędów (15 lipca – 15 sierpnia). Próbka składa się z dojrzałych, nienaruszonych liści z środka pędów, które są nadal dostępne ręcznie z ziemi.

Uzupełnianie azotu

Uzupełnianie azotu można stosować w okresie po zbiorach, ale przed okresem nawożenia dolistnego (cel: tworzenie rezerwy, różnicowanie pąków, odporność na mróz), w fazie „mysiego uszka” (cel: tworzenie rezerwy, wzrost), intensywny wzrost pędów (cel: różnicowanie pąków) i koniec kwitnienia (cel: przywiązanie, tworzenie liści). Po opadnięciu liści należy dodawać tylko niewielkie ilości azotu w celu tworzenia rezerwy, a jesienią można stosować preparaty na bazie mocznika o stężeniu do 2-3%. Do uzupełniania azotu zalecamy stosowanie roztwór Mikramidu 0,6-1% 3-6 razy. W przypadku objawów niedoboru, ważne jest również uzupełnianie fosforu, ale nacisk kładzie się na potas. Odpowiednie zaopatrzenie w potas poprawia przechowalność owoców i pozytywnie wpływa na ich kolor i smak. Należy go uzupełniać w okresach intensywnego wzrostu pędów i barwienia owoców. Aby zwiększyć wchłanianie i magazynowanie wapnia oraz poprawić jakość (zapobieganie gorzkiej plamistości i brązowieniu), zaleca się 4-6 zabiegów wapniem w okresie intensywnego wzrostu pędów, fazy zielonego orzecha i dojrzewania (0,5-1% roztwór Calcinol i Calcidol). Uwaga, zbyt wysokie temperatury zmniejszają pobieranie wapnia, jeśli równowaga wodno-powietrzna gleby jest słaba, pobieranie również jest zmniejszone. Ale podłoże i odmiana również mają wpływ.

Znaczenie mikroelementów

Jabłonie są szczególnie bogate w Fe, Mn, Zn i B, a średnio w Cu. Dodatek Cu, Fe, Zn i Mg w okresie intensywnego wzrostu sprzyja różnicowaniu pąków. Ich zastosowanie należy rozpocząć od fazy „mysiego uszka”. Należy je również uzupełniać podczas wzrostu owoców! Stosowanie boru jest uzasadnione w fazie czerwonego pąka (cel: promowanie kwitnienia) oraz na koniec kwitnienia, po opadnięciu płatków (cel: zawiązywanie owoców, tworzenie liści). Zaleca się stosowanie boru o wysokiej zawartości, co najmniej 135 g/l boru w formie monoetanolaminy, co najmniej 2-3 razy w okresie wegetacyjnym.

Dodatkowe źródła wiedzy

Aby zgłębić temat nawożenia dolistnego w sadach, warto zapoznać się z poniższymi pracami naukowymi, które dostarczają szczegółowych informacji na temat absorpcji azotu i wapnia przez liście jabłoni:

Principles and Practices of Foliar Nutrients with an Emphasis on Nitrogen and Calcium Sprays in Apple

Artykuł omawia teoretyczne i praktyczne aspekty foliarnego nawożenia azotem i wapniem w sadach jabłoniowych. Wskazuje na znaczenie właściwości liści oraz warunków środowiskowych dla skuteczności absorpcji tych składników. Stosowanie mocznika jako źródła azotu oraz chlorku wapnia jest szczególnie efektywne w odpowiednich warunkach​.

Foliar N application reduces soil NO3-N leaching loss in apple orchards

Badanie porównuje efekty foliarnego i doglebowego nawożenia azotem w sadach jabłoniowych. Wyniki pokazują, że aplikacja dolistna zmniejsza straty azotu do gleby i poprawia stan odżywienia drzew oraz jakość owoców.

Te badania dostarczają cennych informacji na temat mechanizmów i efektywności dokarmiania dolistnego azotem i wapniem, co może pomóc w lepszym zrozumieniu i wdrażaniu praktyk nawożenia w sadach jabłoniowych.

Dodatkowo, zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem na temat podstaw nawożenia dolistnego na naszej stronie, gdzie znajdą Państwo szczegółowe informacje na ten temat.

• Facebook
• LinkedIn