Saletra amonowa, saletrzak czy mocznik – który nawóz jest najlepszy?

W rolnictwie stosuje się różnego rodzaju nawozy, których zadaniem jest zwiększenie jakości plonów i wydajności produkcji. Wśród nich dużą popularnością cieszą się saletra amonowa, saletrzak oraz mocznik. Czym dokładnie są te produkty i który z nich sprawdzi się najlepiej?

Saletra amonowa

Saletra amonowa (azotan amonu AN-34%)) to uniwersalny nawóz, który można stosować na wszystkich glebach. Najlepiej sprawdza się jednak na podłożach o obojętnym i lekko zasadowym odczynie. Korzysta się z niej w uprawach różnych roślin – przedsiewnie i pogłównie. Można ją zastosować m.in. w przypadku zbóż, kukurydzy czy gatunków oleistych.

Azot zawarty w saletrze amonowej jest włączany bezpośrednio w strukturę roślinnych związków organicznych. Dzięki temu może on zostać wykorzystany w komórkach, wspierając ich dalszy rozwój. Saletra amonowa ma za zadanie:

• ograniczać straty azotu,
• zwiększać efektywność wykorzystania azotu przez roślinę,
• poprawić jakość i tempo wzrostu rośliny.

Saletra amonowa może być również wzbogacona azotanem magnezu i wapnia, co pozwala na odżywienie gleby także tymi pierwiastkami. W podstawowej wersji nawóz zawiera dwie formy azotu – amonową (NH₄) i azotanową (NO₃).

Nawóz saletrzak

Saletrzak to nawóz, którego głównym składnikiem jest saletra wapniowo-amonowa (CAN). To uniwersalny produkt do wszystkich gatunków roślin. Podobnie jak saletrę amonową, można go stosować pogłównie i przedsiewnie.

Nawóz saletrzak zawiera dwie formy azotowe. Roślina może więc samodzielnie pobierać substancję, która jest jej aktualnie najpotrzebniejsza. Wszystko zależy od stadium rozwoju, gatunku, stanu fizjologicznego oraz pH gleby.

W skład niektórych saletrzaków, takich jak np. PÉTISÓ saletrzak granulowany ((CAN-27%)), wchodzi też drobno zmielony dolomit, czyli podwójna sól węglanu magnezu i wapnia, której wzór można przedstawić w ten sposób: CaMg(CO₃)₂. Jego zadaniem jest:

• poprawa struktury gleby,
• zapobieganie nadmiernemu zakwaszeniu podłoża,
• dostarczanie magnezu i wapnia w celu zwiększania możliwości produkcyjnych stanowiska,
• poprawa utrzymywania wilgoci i ciepła w glebie,
• uruchomienie makro- i mikroelementów oraz poprawa efektywności ich wykorzystania przez roślinę,
• redukcja kwasowości azotanu amonu,
• poprawa właściwości fizykochemicznych ziemi na kwaśnych stanowiskach – poprzez uregulowanie  odczynu.

Nawóz saletrzak jest dostępny m.in. w formie granulatu. Taka postać ułatwia jego aplikację, kontrolę przyswajalności, rozprowadzanie w glebie, a także przechowywanie.

Mocznik do nawożenia upraw

Mocznik to nawóz, który można stosować na glebach o uregulowanym odczynie i zasobnych w organizmy mikrobiologiczne. Zawiera on azot w formie amidowej, która zapewnia dłuższy dostęp do tego pierwiastka. Substancja rozkłada się w glebie do formy amonowej, a następnie saletrzanej. 

Z mocznika można korzystać w przypadku różnych gatunków roślin. Produkt powoduje niewielkie zasolenie gleby i przyczynia się do mniejszej akumulacji azotanów w komórkach.

Mocznik stosuje się pogłównie i przedsiewnie, doglebowo i nalistnie. 

Co sprawdzi się lepiej jako nawóz – saletrzak, saletra amonowa czy mocznik?

Saletrzak to nawóz, który pozwala na szybkie zasilenie roślin azotem. Jest on dostępny w formie granulatu, co minimalizuje ryzyko wypłukiwania. Saletra amonowa stanowi natomiast dobry kompromis między szybkim działaniem a stabilnością azotu w glebie. Mocznik z kolei jest efektywny, ale wymaga odpowiedniego stosowania i działa wolniej. Może nie sprawdzić się w chłodniejszych klimatach – występujących m.in. w Polsce.

Wybór pomiędzy saletrzakiem a saletrą amonową zależy w dużej mierze od potrzeb rolnika oraz aktualnej ceny rynkowej. Wpływają na to takie czynniki jak:

• typ gleby – poszczególne typy gleby mają różne właściwości, które mogą wpływać na efektywność nawożenia. Przykładowo, podłoża piaszczyste mogą szybciej wypłukiwać azot w formie azotanowej, co czyni saletrzak mniej efektywnym w takich warunkach;
• rodzaj uprawy – niektóre rośliny wymagają szybkiego dostarczenia azotu, podczas gdy inne mogą lepiej reagować na wolniej działające formy tego pierwiastka. Saletrzak może być lepszy dla upraw wymagających szybkiego wzrostu, natomiast saletra amonowa może być korzystniejsza dla roślin, które potrzebują systematycznego, długotrwałego dostarczania azotu;
• warunki klimatyczne – w chłodniejszym klimacie proces mineralizacji mocznika może być spowolniony, co zmniejsza jego efektywność. Saletra amonowa jest bardziej stabilna i działa w takich warunkach skuteczniej;
• pH gleby – azot w formie amonowej (obecny w saletrze amonowej) może zakwaszać glebę, co jest niekorzystne w przypadku tych już kwaśnych. W takiej sytuacji saletrzak będzie lepszym wyborem (dolomit redukuje kwasowość azotanu amonu);
• koszty – saletrzak i saletra amonowa mogą być droższe niż mocznik, jednak bez problemu dostarczają azot w różnych warunkach. W każdym przypadku decydujące są cena za jednostkę azotu oraz dostępność każdego z produktów;
• preferowany sposób aplikacji – granulowana forma saletrzaku jest łatwiejsza w aplikacji i mniej narażona na wypłukiwanie. Może się to okazać korzystne w przypadku mechanicznego nawożenia.

W razie problemów z wyborem odpowiedniego nawozu warto skorzystać z pomocy specjalistów. Chętnie doradzimy, jaka forma produktu sprawdzi się najlepiej w przypadku danego typu gleby i uprawy.

FAQ

Po ilu dniach działa saletrzak?

Saletrzak zaczyna działać w ciągu kilku dni po aplikacji. Zazwyczaj jest to okres od 3 do 7 dni. Azot azotanowy jest natychmiast dostępny dla roślin, podczas gdy azot amonowy wymaga od kilku dni do dwóch tygodni. Czynnikami decydującymi są: wilgotność, temperatura, pH gleby. 

Po jakim czasie działa saletra?

Saletra amonowa zaczyna działać w ciągu kilku dni po aplikacji – zwykle od 2 do 5. Azot azotanowy jest szybko dostępny dla roślin. Azot amonowy działa nieco wolniej, ale nadal w stosunkowo krótkim czasie, zwłaszcza w porównaniu do mocznika.

Na jakich glebach sprawdzi się saletrzak?

Stosowanie saletrzaku jest szczególnie korzystne na glebach o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym, gdzie azot amonowy jest bardziej stabilny. Dzięki swojej granulowanej formie jest również odpowiedni do podłoży, które wymagają równomiernego rozprowadzenia nawozu.

Czy saletra amonowa jest niebezpieczna?

Saletra amonowa może być niebezpieczna ze względu na swoje właściwości wybuchowe, zwłaszcza gdy jest przechowywana w nieodpowiednich warunkach lub w kontakcie z materiałami łatwopalnymi. Może również powodować podrażnienia skóry, oczu i dróg oddechowych. Z tego powodu wymaga ostrożnego obchodzenia się i odpowiedniego przechowywania – zgodnie z zaleceniami producenta oraz wytycznych ADR.